Τι είναι το SIS και πώς λειτουργεί;

Ανανεωμένες λειτουργίες του SIS από το 2023

Ανταλλαγή πληροφοριών

Νέες κατηγορίες καταχωρίσεων και περισσότερα δεδομένα ανταλλάσσονται μέσω του SIS, διασφαλίζοντας ότι οι αρχές των χωρών που χρησιμοποιούν το SIS έχουν στη διάθεσή τους πληρέστερες και πιο αξιόπιστες πληροφορίες.

Βιομετρική

Από τον Μάρτιο του 2023, το SIS περιέχει τα ακόλουθα είδη βιομετρικών στοιχείων για την επιβεβαίωση και την επαλήθευση της ταυτότητας των προσώπων που είναι καταχωρισμένα στο σύστημα:

• φωτογραφίες
• αποτυπώματα παλάμης
• δακτυλικά αποτυπώματα
• σύνολα δακτυλικών αποτυπωμάτων
• σύνολα αποτυπωμάτων παλάμης
• αρχεία DNA (μόνο σε σχέση με αγνοούμενους)

Τα δακτυλικά αποτυπώματα, τα αποτυπώματα παλάμης, τα σύνολα δακτυλικών αποτυπωμάτων και τα σύνολα αποτυπωμάτων παλάμης χρησιμοποιούνται για βιομετρικές αναζητήσεις μέσω του αυτοματοποιημένου συστήματος αναγνώρισης δακτυλικών αποτυπωμάτων στο SIS.

Το SIS δεν χρησιμοποιεί ακόμη τεχνολογία αναγνώρισης φωτογραφιών και εικόνας προσώπου. Η Επιτροπή πρέπει να υποβάλει έκθεση σχετικά με τη διαθεσιμότητα, την ετοιμότητα και την αξιοπιστία της εν λόγω τεχνολογίας πριν από την εφαρμογή της. Θα ζητηθεί σχετικά η γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Μόλις η τεχνολογία αυτή τεθεί σε εφαρμογή στο SIS, οι χώρες θα είναι σε θέση να χρησιμοποιούν τα εργαλεία αυτά στα σημεία τακτικής διέλευσης των συνόρων. Στη συνέχεια, η Επιτροπή μπορεί να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για τον καθορισμό άλλων περιστάσεων υπό τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιούνται φωτογραφίες και εικόνες προσώπου για την ταυτοποίηση προσώπων.

Αντιτρομοκρατική δράση

Ανταλλάσσονται περισσότερες πληροφορίες σχετικά με πρόσωπα και αντικείμενα που εμπλέκονται σε δραστηριότητες που σχετίζονται με την τρομοκρατία, επιτρέποντας στις εθνικές αρχές να διώκουν και να προλαμβάνουν καλύτερα τα σοβαρά εγκλήματα και την τρομοκρατία.

Από τον Μάρτιο του 2021 οι χώρες ανταλλάσσουν με την Ευρωπόλ «αντιστοιχίσεις» αναζήτησης όσον αφορά καταχωρίσεις SIS που σχετίζονται με τρομοκρατικά εγκλήματα. Η Ευρωπόλ ανταλλάσσει συμπληρωματικές πληροφορίες με χώρες σχετικά με καταχωρίσεις SIS που σχετίζονται με τρομοκρατικά εγκλήματα μέσω των τμημάτων SIRENE.

Ευάλωτα άτομα

Οι αρμόδιες αρχές μπορούν να εκδίδουν καταχωρίσεις για αγνοούμενους που περιλαμβάνουν πρόσθετα δεδομένα. Μπορούν επίσης να εισάγουν προληπτικές καταχωρίσεις στο σύστημα για την προστασία ορισμένων κατηγοριών ευάλωτων ατόμων (παιδιά που διατρέχουν κίνδυνο απαγωγής ή δυνητικά θύματα τρομοκρατίας, εμπορίας ανθρώπων, έμφυλης βίας ή ένοπλων συγκρούσεων/εχθροπραξιών).

Αντικανονική μετανάστευση

Οι αποφάσεις επιστροφής αποτελούν μέρος των πληροφοριών που ανταλλάσσονται στο σύστημα για τη βελτίωση της αποτελεσματικής εκτέλεσης των αποφάσεων αυτών. Οι χώρες πρέπει να εισάγουν καταχωρίσεις με σκοπό την άρνηση εισόδου ή διαμονής για άτομα που διαπιστώνεται ότι διαμένουν παράνομα στην ΕΕ και υπόκεινται σε απαγορεύσεις εισόδου που εκδίδονται σύμφωνα με την οδηγία για την επιστροφή.

Επέκταση της συνεργασίας μεταξύ των αρχών ταξινόμησης στην ταξινόμηση σκαφών, αεροσκαφών και πυροβόλων όπλων

Οι εθνικές υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την ταξινόμηση σκαφών, αεροσκαφών και πυροβόλων όπλων μπορούν να συμβουλεύονται το SIS προκειμένου να ελέγχουν το νομικό καθεστώς των αντικειμένων που τους υποβάλλονται προς ταξινόμηση.

• Οι υπηρεσίες νηολόγησης έχουν πρόσβαση μόνο στις καταχωρίσεις SIS σχετικά με σκάφη και κινητήρες σκαφών.
• Οι υπηρεσίες ταξινόμησης αεροσκαφών έχουν πρόσβαση μόνο σε καταχωρίσεις για αεροσκάφη και κινητήρες αεροσκαφών.
• Οι υπηρεσίες ταξινόμησης πυροβόλων όπλων έχουν πρόσβαση μόνο σε καταχωρίσεις για σύλληψη με σκοπό την παράδοση ή την έκδοση, σε καταχωρίσεις για διακριτική παρακολούθηση, ελέγχους έρευνας και ειδικούς ελέγχους, καθώς και σε καταχωρίσεις για πυροβόλα όπλα που προορίζονται να κατασχεθούν ή να χρησιμοποιηθούν ως αποδεικτικά στοιχεία.

Ενίσχυση της πρόσβασης των οργανισμών της ΕΕ

Η Ευρωπόλ έχει πρόσβαση σε όλες τις κατηγορίες καταχωρίσεων στο SIS και ανταλλάσσει συμπληρωματικές πληροφορίες με χώρες όσον αφορά καταχωρίσεις που σχετίζονται με εγκλήματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά της. Η εφαρμογή της πρόσβασης των επιχειρησιακών ομάδων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής στο SIS βρίσκεται σε εξέλιξη.

Άλλες επικαιροποιήσεις που βρίσκονται στο στάδιο της επεξεργασίας

Στις 6 Ιουλίου 2022 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν νέο κανονισμό που επιτρέπει στην Ευρωπόλ να προτείνει στις χώρες της ΕΕ να εισάγουν στο SIS καταχωρίσεις για υπόπτους τρομοκράτες και εγκληματίες βάσει πληροφοριών από τρίτες χώρες. Ο κανονισμός άρχισε να ισχύει την 1η Αυγούστου 2022. Η εφαρμογή αυτού του νέου χαρακτηριστικού βρίσκεται σε εξέλιξη.

Καταχωρίσεις στο SIS και ατομικά δικαιώματα

Οι καταχωρίσεις στο SIS περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με ορισμένο πρόσωπο ή αντικείμενο, καθώς και οδηγίες για τις αρχές σχετικά με τις ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβούν μόλις εντοπιστεί το πρόσωπο ή το αντικείμενο.

Τα ειδικευμένα εθνικά τμήματα SIRENE που βρίσκονται σε κάθε χώρα χρησιμεύουν ως ενιαία σημεία επαφής για την ανταλλαγή πρόσθετων πληροφοριών και τον συντονισμό των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τις καταχωρίσεις SIS.

Όλα τα υποκείμενα των δεδομένων έχουν δικαίωμα:

• να έχουν πρόσβαση σε δεδομένα που τα αφορούν
• να διορθώνουν ανακριβή δεδομένα ή να διαγράφουν δεδομένα που έχουν αποθηκευτεί παράνομα στο σύστημα

Κάθε πρόσωπο για το οποίο έχουν εισαχθεί καταχωρίσεις με σκοπό την επιστροφή ή καταχωρίσεις με σκοπό την άρνηση εισόδου και διαμονής έχει το δικαίωμα να ενημερώνεται σχετικά με την καταχώριση.

Όλα τα υποκείμενα των δεδομένων έχουν το δικαίωμα να προσφύγουν ενώπιον των δικαστηρίων ή των αρμόδιων αρχών για την πρόσβαση, τη διόρθωση ή τη διαγραφή δεδομένων ή να λάβουν αποζημίωση για ζημίες που υπέστησαν από παραβιάσεις της νομοθεσίας για την προστασία των δεδομένων σε οποιαδήποτε από τις χώρες που χρησιμοποιούν το SIS.

Σχετικά έγγραφα

• Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1860 σχετικά με τη χρήση του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν για την επιστροφή παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών
• Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1861 σχετικά με την εγκατάσταση, τη λειτουργία και τη χρήση του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν (SIS) στον τομέα των συνοριακών ελέγχων
• Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1862 σχετικά με την εγκατάσταση, τη λειτουργία και τη χρήση του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν (SIS) στον τομέα της αστυνομικής συνεργασίας και της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις