Wat is het SIS en hoe werkt het?

Nieuwe functies van het SIS, vanaf maart 2023

Informatie delen

Via het SIS worden nieuwe signaleringscategorieën en meer gegevens gedeeld, waardoor de autoriteiten in de landen die het SIS gebruiken, de beschikking krijgen over vollediger en betrouwbaarder informatie.

Biometrische kenmerken

Sinds maart 2023 bevat het SIS de volgende soorten biometrische kenmerken om de identiteit van de in het systeem geregistreerde personen te bevestigen en te verifiëren:

• foto’s,
• handpalmafdrukken,
• vingerafdrukken,
• vingersporen,
• handpalmsporen,
• DNA-gegevens (alleen in het geval van vermiste personen).

Vingerafdrukken, handpalmafdrukken, vingersporen en handpalmsporen worden gebruikt voor biometrisch onderzoek via het geautomatiseerde vingerafdrukidentificatiesysteem in het SIS.

Het SIS maakt nog geen gebruik van technologie voor foto- en gezichtsherkenning. De Commissie moet een verslag indienen over de beschikbaarheid, de gereedheid en de betrouwbaarheid van dergelijke technologie voordat deze kan worden ingevoerd. Het Europees Parlement wordt over dit verslag geraadpleegd. Zodra deze technologie in het SIS is geïntegreerd, zullen de landen deze instrumenten kunnen gebruiken bij de reguliere grensposten. Daarna kan de Commissie gedelegeerde handelingen vaststellen om andere omstandigheden te bepalen waarin foto’s en gezichtsopnamen mogen worden gebruikt om personen te identificeren.

Terrorismebestrijding

Er wordt meer informatie uitgewisseld over personen en voorwerpen die betrokken zijn bij terrorismegerelateerde activiteiten, waardoor de nationale autoriteiten ernstige misdrijven en terrorisme beter kunnen vervolgen en voorkomen.

Sinds maart 2021 delen de landen “matches” met SIS-signaleringen in verband met terroristische misdrijven met Europol. Europol wisselt via de Sirene-bureaus aanvullende informatie uit met landen over SIS-signaleringen in verband met terroristische misdrijven.

Kwetsbare personen

De bevoegde autoriteiten vaardigen signaleringen van vermiste personen uit die aanvullende gegevens bevatten. Zij kunnen ook preventieve signaleringen in het systeem invoeren om bepaalde categorieën kwetsbare personen te beschermen (kinderen die risico lopen op ontvoering of potentiële slachtoffers van terrorisme, mensenhandel, gendergerelateerd geweld of gewapende conflicten/vijandelijkheden).

Irreguliere migratie

Terugkeerbesluiten maken deel uit van de informatie die in het systeem wordt gedeeld om de daadwerkelijke uitvoering van deze besluiten te verbeteren. De landen moeten signaleringen met het oog op weigering van toegang of verblijf opnemen voor personen die illegaal in de EU verblijven en aan wie een inreisverbod is opgelegd overeenkomstig de terugkeerrichtlijn.

Samenwerking tussen registratiediensten wordt uitgebreid tot de registratie van vaartuigen, luchtvaartuigen en vuurwapens

De nationale diensten die belast zijn met de registratie van vaartuigen, luchtvaartuigen en vuurwapens, raadplegen het SIS om de juridische status te controleren van voorwerpen die ter registratie bij hen worden aangeboden.

• Vaartuigregistratiediensten hebben alleen toegang tot SIS-signaleringen van vaartuigen en vaartuigmotoren.
• Vliegtuigregistratiediensten hebben alleen toegang tot signaleringen van luchtvaartuigen en luchtvaartuigmotoren.
• Vuurwapenregistratiediensten hebben alleen toegang tot signaleringen met het oog op aanhouding ten behoeve van overlevering of uitlevering, signaleringen met het oog op onopvallende controles, onderzoekscontroles of gerichte controles en signaleringen van vuurwapens met het oog op inbeslagneming of gebruik als bewijsmateriaal.

Betere toegang voor EU-agentschappen

Europol heeft toegang tot alle signaleringscategorieën in het SIS en wisselt aanvullende informatie uit met landen over signaleringen in verband met misdrijven die binnen zijn bevoegdheden vallen. Er wordt momenteel aan gewerkt om de operationele teams van het Europees Grens- en kustwachtagentschap toegang te geven tot het SIS.

Andere geplande updates

Op 6 juli 2022 stelden het Europees Parlement en de Raad een nieuwe verordening vast op grond waarvan Europol kan voorstellen dat EU-landen signaleringen van vermoedelijke terroristen en criminelen in het SIS opnemen op basis van informatie van niet-EU-landen. De verordening is op 1 augustus 2022 in werking getreden. Deze nieuwe functie wordt momenteel ingevoerd.

SIS-signaleringen en rechten van het individu

Een SIS-signalering bevat informatie over een specifieke persoon of een specifiek voorwerp en instructies voor de autoriteiten over wat zij moeten doen wanneer die persoon of dat voorwerp is gevonden.

De gespecialiseerde nationale Sirene-bureaus fungeren in elk land als centraal contactpunt voor de uitwisseling van aanvullende informatie en de coördinatie van activiteiten in verband met SIS-signaleringen.

Alle betrokkenen hebben het recht op:

• toegang tot gegevens die op hen betrekking hebben;
• correctie van onjuiste gegevens of verwijdering van onrechtmatig in het systeem opgeslagen gegevens.

Elke persoon die gesignaleerd staat vanwege een terugkeerbesluit of vanwege weigering van toegang en verblijf, heeft het recht over de signalering te worden geïnformeerd.

Alle betrokkenen hebben het recht bij de rechter of de bevoegde autoriteiten beroep in te stellen om gegevens in te zien, te corrigeren of te wissen of om vergoeding te verkrijgen voor schade die is geleden als gevolg van inbreuken op de gegevensbeschermingswetgeving in een van de landen die het SIS gebruiken. 

Gerelateerde documenten

• Verordening (EU) 2018/1860 betreffende het gebruik van het Schengeninformatiesysteem voor de terugkeer van illegaal verblijvende onderdanen van derde landen
• Verordening (EU) 2018/1861 betreffende de instelling, de werking en het gebruik van het Schengeninformatiesysteem (SIS) op het gebied van grenscontroles
• Verordening (EU) 2018/1862 betreffende de instelling, de werking en het gebruik van het Schengeninformatiesysteem (SIS) op het gebied van politiële en justitiële samenwerking in strafzaken