Czym jest i jak działa SIS?

Poszerzone funkcje SIS dostępne od 2023 r.

Wymiana informacji

SIS zawiera teraz nowe kategorie wpisów i więcej danych, co zapewnia dostępność bardziej kompletnych i wiarygodnych informacji dla organów w państwach korzystających z systemu.

Biometria

Od marca 2023 r. SIS zawiera następujące rodzaje danych biometrycznych służących do potwierdzania i weryfikowania tożsamości osób zarejestrowanych w systemie:

• fotografie
• odciski dłoni
• odciski palców
• ślady palców
• ślady dłoni
• dane DNA (tylko w odniesieniu do osób zaginionych).

Odciski i ślady palców i dłoni są wykorzystywane do celów wyszukiwania biometrycznego za pośrednictwem automatycznego systemu identyfikacji daktyloskopijnej w SIS.

W SIS jeszcze nie wykorzystuje się technologii rozpoznawania fotografii lub wizerunku twarzy. Zanim będzie można wdrożyć tę funkcję w SIS, Komisja musi przedstawić sprawozdanie dotyczące dostępności, gotowości i niezawodności takich rozwiązań technologicznych. Sprawozdanie to zostanie skonsultowane z Parlamentem Europejskim. Po wprowadzeniu tej technologii w SIS kraje będą mogły regularnie korzystać z tych narzędzi na przejściach granicznych. Następnie Komisja będzie mogła przyjmować akty delegowane określające inne okoliczności, w których fotografie i wizerunki twarzy będą mogły być wykorzystywane do identyfikacji osób.

Walka z terroryzmem

Udostępnianych jest więcej informacji o osobach i przedmiotach zaangażowanych w działania związane z terroryzmem, co pozwoli organom krajowym skuteczniej zwalczać poważne przestępstwa i terroryzm oraz zapobiegać im.

Od marca 2021 r. państwa udostępniają Europolowi informacje dotyczące występowania wyszukiwanych danych we wpisach SIS dotyczących przestępstw terrorystycznych (tzw. dopasowanie). Europol prowadzi z krajami wymianę informacji uzupełniających w zakresie wpisów w SIS dotyczących przestępstw terrorystycznych za pośrednictwem biur SIRENE.

Osoby narażone na niebezpieczeństwo

Właściwe organy dokonują wpisów dotyczących osób zaginionych, zawierających dodatkowe dane. Będą one także mogły wprowadzać do systemu wpisy prewencyjne w celu ochrony niektórych kategorii osób narażonych na niebezpieczeństwo (dzieci zagrożonych uprowadzeniem lub potencjalnych ofiar terroryzmu, handlu ludźmi, przemocy ze względu na płeć czy konfliktu zbrojnego / działań wojennych).

Nielegalna migracja

Wśród informacji wymienianych w systemie znajdują się decyzje nakazujące powrót, co usprawnia skuteczne egzekwowanie tych decyzji. Kraje muszą wprowadzać wpisy dotyczące odmowy wjazdu lub pobytu w odniesieniu do osób, które – jak stwierdzono – nielegalnie przebywają w UE i zgodnie z dyrektywą powrotową zostały objęte zakazem wjazdu.

Współpraca między organami rejestrującymi rozszerzona o rejestrację jednostek pływających, statków powietrznych i broni palnej

Służby krajowe odpowiedzialne za rejestrowanie jednostek pływających, statków powietrznych i broni palnej korzystają z SIS w celu sprawdzenia statusu prawnego obiektów/przedmiotów przedstawionych im do rejestracji.

• Służby rejestrujące jednostki pływające mają dostęp tylko do wpisów w SIS dotyczących jednostek pływających i ich silników.
• Służby rejestrujące statki powietrzne mają dostęp tylko do wpisów dotyczących statków powietrznych i ich silników.
• Służby rejestrujące broń palną mają dostęp tylko do wpisów mających doprowadzić do aresztowania osoby w celu jej wydania, wpisów na potrzeby kontroli niejawnej, rozpytania kontrolnego lub kontroli szczególnej i wpisów dotyczących broni palnej w celu zajęcia lub wykorzystania jako dowód.

Lepszy dostęp dla agencji UE

Europol ma dostęp do wszystkich kategorii wpisów w SIS i prowadzi wymianę informacji uzupełniających z państwami związaną z wpisami dotyczącymi przestępstw wchodzących w zakres jego kompetencji. Trwają prace nad zapewnieniem dostępu do SIS zespołom operacyjnym Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej.

Inne aktualizacje w przygotowaniu

6 lipca 2022 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły nowe rozporządzenie, które umożliwia Europolowi występowanie do krajów UE o wprowadzenie do systemu wpisów dotyczących osób podejrzanych o terroryzm i przestępczość na podstawie informacji z krajów spoza UE. Rozporządzenie weszło w życie 1 sierpnia 2022 r. Trwają prace nad uruchomieniem tej nowej opcji.

Wpisy w SIS i prawa osób fizycznych

Wpis w SIS zawiera informacje na temat konkretnej osoby lub konkretnego przedmiotu, a także wyraźne instrukcje określające sposób postępowania po odnalezieniu danej osoby lub danego przedmiotu.

Specjalistyczne krajowe biura SIRENE znajdujące się w każdym kraju działają jako pojedyncze punkty kontaktowe do celów wymiany dodatkowych informacji i koordynacji działań związanych z wpisami w SIS.

Wszystkie osoby, których dane dotyczą, mają prawo do:

• dostępu do dotyczących ich danych
• skorygowania nieprawidłowych danych lub usunięcia danych przechowywanych w systemie niezgodnie z prawem.

Każda osoba, której dotyczą wpisy dotyczące powrotów lub odmowy wjazdu i pobytu, ma prawo do uzyskania informacji o takim wpisie.

Wszystkie osoby, których dane dotyczą, mają prawo do wszczęcia postępowania przed sądem lub właściwymi organami w celu uzyskania dostępu do danych, ich poprawienia lub usunięcia, a także do uzyskania odszkodowania za szkody poniesione w wyniku naruszenia przepisów o ochronie danych. Prawa te można wykonywać w każdym z krajów korzystających z SIS. 

Powiązane dokumenty

• Rozporządzenie (UE) 2018/1860 w sprawie użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich
• Rozporządzenie (UE) 2018/1861 w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) w dziedzinie odpraw granicznych
• Rozporządzenie (UE) 2018/1862 w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) w dziedzinie współpracy policyjnej i współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych